Kończy się okres wzmożonych prac w rolnictwie. Zmniejszona liczba zajęć w gospodarstwie rolnym to dobry moment by pomyśleć o poprawie stanu bezpieczeństwa oraz o wyeliminowaniu zaniedbań występujących w obejściu.
Dane statystyczne, którymi dysponuje KRUS wskazują, że w Placówce Terenowej w Sieradzu w trzech kwartałach 2015 roku ponad 46% wszystkich wypadków przy pracach w gospodarstwach rolnych to upadki osób. Najczęściej były to upadki na płaskiej powierzchni (podwórza, obejścia).
Zapoczątkowana w 2013 roku kampania „Upadek to nie przypadek” ma na celu zwiększenie świadomości mieszkańców wsi na temat tej najczęstszej grupy wypadków w rolnictwie. W związku z tym po raz kolejny chcemy przypomnieć jakie są przyczyny upadków osób i jak możemy im zapobiegać.
Znaczna ilość upadków osób jest spowodowana złym stanem nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych na terenie gospodarstwa, który ulega dodatkowemu pogorszeniu na skutek warunków atmosferycznych. Szczególnie w zbliżającym się okresie zimowym, opady śniegu i deszczu oraz towarzyszący opadom mróz powodują, że podłoże staje się śliskie, grząskie i nierówne.

Pośpiech jest złym doradcą, a duża liczba wypadków jest spowodowana właśnie wskutek pośpiechu poszkodowanego. Brak dbałości o ciągi komunikacyjne – niewydzielone lub źle wydzielone albo nieuprzątnięte dojścia do budynków, do tego wyeksploatowane albo zabrudzone obuwie robocze, to kolejne częste przyczyny poślizgnięć i potknięć osób pracujących w rolnictwie.

 
Foto KRUS: Bałagan w pomieszczeniach inwentarskich.

Z informacji uzyskiwanych podczas prowadzenia przez KRUS postępowania powypadkowego wynika, że często zdarzają się potknięcia o wysokie progi w wejściach i przejściach budynków inwentarskich. Wiele budynków inwentarskich starego typu stwarza takie zagrożenia.
Dużą liczbę wypadków w gospodarstwie rolnym stanowią upadki osób ze strychów, poddaszy, stodół i innych budynków gospodarczych, podczas układania i zrzucania pasz objętościowych i słomy przez niezabezpieczone otwory zrzutowe w stropach i ścianach budynków. Upadek z dużej wysokości najczęściej kończy się ciężkimi obrażeniami ciała, a nawet śmiercią poszkodowanych.
Liczną grupę przyczyn upadków z wysokości stanowią: nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych oraz nieprawidłowo skonstruowane i usytuowane drabiny. Zarówno szczeble drabin, jak i stopnie przy ciągnikach i maszynach często zabrudzone są ziemią oraz resztkami roślinnymi, co sprzyja ześlizgnięciom.
Każdego roku zdarzają się także tragiczne w skutkach wpadnięcia osób do niezabezpieczonych dołów i odkrytych studzienek ściekowych, szamb i zbiorników na gnojowicę. Dotyczy to szczególnie dzieci. W maju ubiegłego roku, w jednej z gmin województwa łódzkiego 2,5 roczna dziewczynka wpadła do źle zabezpieczonego szamba. W ciężkim stanie trafiła do szpitala w Łodzi. Dlatego pamiętajmy, że nie tylko dorośli mieszkańcy wsi są narażeni na niebezpieczeństwa występujące na terenie posesji. Dbajmy o ład i porządek myśląc także o dzieciach i osobach starszych zamieszkujących teren gospodarstwa rolnego. Dzieci nie mają tyle świadomości a osoby starsze nie mają takiej sprawności by poradzić sobie z wszystkimi niedogodnościami, które mogą napotkać podczas codziennego życia w gospodarstwie.
Dla uniknięcia niebezpiecznych zdarzeń można sformułować kilka podstawowych zasad, których przestrzeganie niejednokrotnie może uratować zdrowie bądź życie, a najważniejsze z nich to:

Pamiętaj:
-zachowuj porządek w obejściu, dbaj o stan techniczny ciągów komunikacyjnych, ich czystość i właściwe rozmieszczenie;
-stosuj właściwe obuwie robocze, przylegające do kostki o podeszwie protektorowanej, które zmniejszy niebezpieczeństwo poślizgnięć i potknięć;
-używaj maszyn wyposażonych w mocne i dobrze zamontowane drabinki oraz schodki wejściowe do kabin, przyczep i na pomosty; wchodź i schodź z nich przodem do maszyny;
-przestrzegaj zasad bhp podczas prac remontowo-budowlanych w gospodarstwie; prace na wysokościach wykonuj na stabilnych podestach zabezpieczonych barierkami;
-używaj bezpiecznych drabin i odpowiednio skonstruowanych schodów;
-oznaczaj w sposób widoczny progi;
-zabezpieczaj szamba i studzienki pokrywami;
-stosuj odpowiednie środki ochrony pracy podczas prac na wysokości;
-zabezpieczaj wszelkie otwory przykrywami lub barierkami;
-nie przewoź osób na błotnikach ciągnika, na przyczepach na ładunku;
-nie pracuj, gdy jesteś chory, przemęczony, zestresowany.
 
Podczas szkoleń dla rolników, pracownicy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego kładą szczególny nacisk na omówienie zagrożeń związanych z upadkami osób. W każdej placówce KRUS dostępne są bezpłatne broszury i ulotki związane z kampanią „Upadek to nie przypadek”. W materiałach tych szczegółowo opisano sposoby zapobiegania upadkom osób w gospodarstwach rolnych. Zachęcamy do udziału w szkoleniach oraz zapoznawania się z publikacjami o tematyce bhp w rolnictwie.
Placówka Terenowa KRUS w Sieradzu przypomina również, że jeżeli już dojdzie do wypadku  przy pracy rolniczej, zgłoszenia zdarzenia do KRUS powinien dokonać poszkodowany lub inna osoba, niezwłocznie po jego zaistnieniu. Zgłoszenia można dokonać osobiście, telefonicznie, za pośrednictwem poczty lub drogą elektroniczną we wszystkich placówkach terenowych Kasy.

Przemysław Kraska
Oddział Regionalny KRUS w Łodzi